بررسی کامل رشته باستان شناسی

یکی از رشته های خاص علوم انسانی باستان شناسی می باشد. وارد شدن به این رشته نیازمند مطالعه فراوان در مورد تاریخ و فرهنگ افراد باستانی است.

افرادی که بدون علاقه به این رشته شروع به تحصیل در آن می‌ کنند، قطعاً آینده درخشانی در انتظارشان نیست. چرا که از ملزومات خواندن رشته باستان شناسی علاقه فراوان به طبیعت و فرهنگ قدیمیان می ‌باشد.

معرفی کامل رشته باستان شناسی

تفکر اشتباهی که در میان مردم رواج دارد این است که باستان شناسان آن را با افراد عتیقه فروش اشتباه می گیرند. در حالی که عتیقه فروشان به وسایل بازمانده از دوره های گذشته به عنوان یک کسب و کار و تجارت نگاه می کنند و باستان شناسان از آن به عنوان یک تحقیق یاد می کنند.

برای فارغ التحصیل شدن در این رشته دانشجویان موظف هستند که ۱۳۰ واحد درسی را در طول سه سال و نیم بگذراند و ترم هشتم را به انجام پروژه تحقیقاتی و حفاری اختصاص دهند.

توجه داشته باشید که این رشته نیز همچون غالب رشته ‌های دانشگاهی ۱۶ واحد دروس پایه، ۳۲ واحد اختصاصی، ۶۸ واحد اصلی، ۲۳ واحد عمومی و ۲۱ واحد اختیاری دارد.

تمامی این درس ها بر محور شناخت فرهنگ های مادی، مذاهب، آداب و رسوم، سنت، رفتارها و ادبیات پیشینیان جلو می رود. این رشته در مقطع کارشناسی گرایش خاصی ندارد و علاقه مندان به ادامه تحصیل در این حوزه می توانند در مقاطع بالاتر یکی از سه گرایش تمدن فرهنگ اسلامی ایران و سرزمین های دیگر، دوران تاریخی ایران یا پیش از تاریخ ایران را انتخاب نمایند.

شرح توانایی های لازم برای ورود به رشته باستان شناسی

وارد شدن به هر رشته نیازمند دارا بودن توانایی های انجام فعالیت تخصصی در آن حوزه می باشد. افرادی که علاقه دارند رشته باستان شناسی را بخوانند باید از صبر بسیاری برخوردار باشند؛ زیرا کاوش بر روی وسایل قدیمی از مجموعه کارهای طاقت فرسا است.

به علاوه این افراد باید آدم های دقیق و جزئی نگری باشند تا در هنگام انجام پروژه ها و عملیات های اکتشافی بتوانند بهترین نتیجه را بگیرند. همچنین داشتن مهارت های ارتباط کتبی با سایر حوزه ها و دانشمندان دیگر از مهم ترین توانایی هایی است که یک متقاضی ورود به رشته باستان شناسی می بایست دارا باشد.

از دیگر مهارت های مهم علاقه ‌مندان به این حوزه می توان به توانایی دقیق ضبط وقایع و گزارش دهی کامل آن اشاره کرد. یک باستان شناس ماهر قدرت نوشتار، نقاشی و عکاسی بالایی دارد به همین دلیل می ‌تواند تمام اتفاقات رخ داده را به خوبی ثبت نمایید. ذهن کنجکاو این افراد این امکان را می دهد تا تمام داده ها را با تجزیه و تحلیل دقیق استخراج نمایند.

داشتن مهارت های خوب آی تی به همراه گواهینامه رانندگی از دیگر ملزومات ورود به رشته باستان شناسی می باشد. همچنین یک باستان شناس موفق باید بتواند زمان خود را به خوبی مدیریت کند و مشکلی با جابجایی مکانی نیز نداشته باشد. به علاوه چون انجام پروژه ها و اکتشافات یک کار گروهی است؛ مهارت ارتباط برقرار کردن با گروه و انجام کار گروهی نیز بسیار مهم است.

از مهم ترین توانایی های علاقه مندان به این رشته این است که باید توانایی انجام حفاری را داشته باشند؛ چرا که برخی از پروژه ها نیازمند به حفاری برای رسیدن به اشیا مدفون شده است.

نکته: حفاری ها می بایست توسط خود باستان شناس انجام شود، زیرا افراد دیگر مهارت تشخیص اشیا مهم سفالی را ندارند و ممکن است در حین حفاری به بقایای باقی مانده دوره های قبل آسیب بزنند.

بازار کار و آینده شغلی باستان شناسی

شباهت رشته باستان شناسی با تاریخ و جغرافیا، مرمت و احیای بناهای تاریخی، جهانگردی و یا موزه داری، انکارناپذیر است. قطعا آگاه هستید که کشور ایران با وجود داشتن بناهای تاریخی بازهم گردشگران و توریست های کمی را به خود اختصاص داده است.

توجه به این بناهای تاریخی می ‌تواند صنعت گردشگری را رونق دهد و آینده شغلی فارغ التحصیلان بیکار این رشته تامین شود. در کمال تاسف کم توجهی دولت به رشته باستان شناسی باعث شده است که آینده شغلی تحصیلکردگان این رشته بسیار محدود باشد؛ لذا افرادی که وارد این رشته می شوند آگاه باشند که بلافاصله پس از اتمام درس خود به فکر شاغل شدن نباشند.

قطعاً این جمله بدین معنی نیست که دانشجو و تحصیل کرده در این حوزه نمی‌ تواند وارد بازار کار شود، زیرا سازمان ‌هایی همچون میراث فرهنگی، وزارت ارشاد اسلامی، وزارت آموزش و پرورش، سازمان ایرانگردی و جهانگردی، سازمان اوقاف و سازمان نقشه برداری های شهری هر ساله به تعداد محدودی نیرو می پذیرند.

مهم ترین شغلی که یک باستان شناس می تواند بگیرد این است که در آژانس‌ های دولتی ایالتی و فدرال و یا کالج های سراسر جهان مشغول به تحقیق و تدریس شود.

وظایف باستان شناس

یک باستان شناس موظف است تا مکان های تاریخی و پیش از تاریخ را جهت درک انسان ها و بشریت با گذشتگان خود بررسی کند. یک باستان ‌شناس موفق می تواند سرنخ های کوچک را در مورد چگونگی زندگی گذشتگان پیدا کند و با استفاده از تجهیزات لازم آنها را استخراج نماید.

جالب است بدانید که وظیفه باستان شناس فقط یافتن یک آثار باستانی نیست و باید بتوانند پس از کشف، با استفاده از مواد آزمایشگاهی آنها را تمیز کرده و جهت ترمیم و تثبیت آنها اقدام نماید. همچنین پس از پیدا کردن یک مکان تاریخی باید بتواند آن را ثبت کند تا از دست تخریب گران در امان بماند.

از دیگر وظایف یک باستان شناس که عبارتند از:

• پیدا کردن مکان و محل مناسبی برای حفاری و یافتن اشیای قدیمی و شهرهای باستانی و ردی از زندگی پیشینیان
• انجام عکس برداری هوایی
• مستند سازی جهت حفظ آثار باستانی
• جمع آوری اسناد قدیمی و حفاظت از آنها
• تحلیل درست داده های جمع آوری شده
• مدل سازی
• برنامه ریزی برای توسعه دهندگان ساخت و ساز
• تشخیص قدمت سازه ها

بیشتر بخوانید: مشاوره کنکور انسانی

درآمد و حقوق باستان شناس

درآمد و حقوق اشخاص مشغول به کار در این زمینه با توجه به اینکه در کدام یک از بخش‌ های دولتی و یا خصوصی مشغول به کار هستند متفاوت است. همچنین سختی کار و محل انجام پروژه ها به علاوه نوع پروژه می ‌تواند در حقوق این افراد تاثیرگذار باشد.

کدام دانشگاه در ایران رشته باستان شناسی دارد؟

با توجه به اینکه رشته باستان شناسی جزو رشته های پر متقاضی نیست، اما دانشگاه های زیادی این درس را تدریس می کنند. از جمله دانشگاه های کاشان، نیشابور، تربت حیدریه، مجتمع آموزش عالی گناباد، جیرفت سیستان و بلوچستان، شهرکرد، شهید چمران، لرستان مشغول به پذیرش دانشجو هستند.

همچنین موسسه های غیرانتفاعی و معماری تهران، گرگان، نوشهر و یزد نیز این رشته را تدریس می کنند.

سوالات متداول

آیا امکان تحصیل در مقطع دکترا در این حوزه وجود دارد؟

بله، دانشگاه ها توانایی تدریس دروس مقاطع بالاتر را نیز دارا هستند.

استخدام شدن در بخش خصوصی مرتبط با این رشته چگونه است؟

پروژه های حفاری و اکتشافی یا ترمیم و … که بخش های خصوصی آنها را بر عهده می گیرند با کمک باستان شناسان انجام می شود.

چرا یک باستان شناس حتما باید بتواند حفاری کند؟

شخصی که به گرد و خاک حساسیت داشته باشد و نتواند مدت زیادی را در معرض تماس با خاک قرار بگیرد مناسب برای رشته باستان شناسی نیست.

آیا مرمت اشیا قدیمی بر عهده خود باستان شناس قرار می گیرد؟

با توجه به این که تنها فارغ التحصیل در این حوزه آگاهی کامل بر بافت های قدیمی و جنس آنها دارد بهتر است بازسازی را خودش انجام دهد.

لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید

بررسی کامل رشته باستان شناسی

شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.