یکی از شاخه های علم بهداشت، مهندسی بهداشت حرفه ای (سلامت کار) است و به ترکیب علوم پزشکی و مهندسی، بهداشت حرفه ای گفته می شود.
به عبارتی این علم، عوامل زیان آور در محیط کار را شناسایی، کنترل و ارزیابی کرده و برنامه های بهداشتی – درمانی به کارکنان یک مجموعه ارائه می کند. هدف از این کار، حفظ سلامت نیروی کار و سالم سازی محیط می باشد.
مهندس این حوزه باید علم و هنر تامین سلامت محیط کار را داشته باشد و تمامی عوامل مخاطره آمیز سلامت شغلی را شناسایی کرده و پس از ارزیابی، آن ها را به صورت کامل حذف یا کنترل کند.
به بیان کلی این افراد هر موردی که بر سلامت کارکنان یک مجموعه تاثیر بگذارد را مورد بررسی قرار می دهند و درصدد رفع آن بر می آیند. در صورتی که بیماری شخصی توسط مهندس بهداشت حرفه ای شناخته شود بلافاصله به پزشک ارجاع داده خواهد شد.
رشته مهندسی بهداشت حرفه ای چیست و چه کاربردی دارد؟
همان طور که گفته شد؛ بهداشت حرفه ای به مسائلی از قبیل بهداشت و رفاه محل کار می پردازد. متخصصین این حوزه استاندارد ها و برنامه های خاصی برای بهبودی محیط کار برای کارگران، کارمندان، خانواده های ایشان و… در نظر گرفته اند.
چنانچه ایمنی و استاندارد های بهداشتی کار، در یک شرکت بالا باشد؛ علاوه بر اینکه روحیه کارکنان آن بالاتر می رود؛ تصویر برند آن شرکت نیز بهتر خواهد شد که در نتیجه، امکان بستن قرارداد های خوب و تجارت سود ده افزایش می یابد.
این رشته از ترکیب دو دانش علوم پزشکی و مهندسی، طراحی شده است. اصلی ترین کار مهندسین این حوزه پیشگیری از بیماری ها و آسیب و جراحات و در نهایت حفاظت از جان انسان ها می باشد.
حفاظت از جان انسان ها از طریق اصول مهندسی صورت می پذیرد. این رشته یک تقسیم بندی دو سویه دارد که یک سوی آن بهداشت و سوی دیگر آن را ایمنی تشکیل می دهد.
در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و دریافت بسته های مشاوره لطفا کلیک کنید.
تماس از تلفن همراه
موارد بهداشتی
موارد بهداشتی محیط کار به پنج حوزه مختلف از جمله عوامل آسیب زای فیزیکی، ارگونومیک، شیمیایی، زیست شناختی و روانی – اجتماعی تقسیم می گردد که مستقیما با بیماری های شغلی ارتباط دارند.
مهندس بهداشت حرفه ای باید مسئله آسیب زا و زیان آور را شناسایی کند و با بهره بردن از اصول مهندسی به کاهش و یا حذف این پیامد ها بپردازد.
موارد ایمنی
ایمنی حریق، ایمنی برق، ایمنی ساخت و ساز، ایمنی ماشین آلات، ایمنی معدن، ایمنی فرایند و… جزء تقسیم بندی حوزه ایمنی کار محسوب می شوند.
به عنوان مثال، اگر دمای هوای یک کارخانه بنا به دلیلی خاص مثلا کوره های ذوب کننده مواد بازیافتی تا حد زیادی بالا باشد؛ مهندس بهداشت حرفه ای می بایست با استفاده از روش های علمی و بهره بردن از دستگاه های مخصوص، این عامل را بررسی کند.
در صورتی که این مشکل جدی بوده و برای کارکنان مجموعه خطر آفرین باشد؛ مهندس این حوزه باید با اتخاذ تصمیمات دقیق (نصب هواکش های صنعتی و تهویه های مناسب هوا)، از آسیب دیدن کارکنان جلوگیری نماید.
بیشتر بخوانید: رشته بهداشت محیط چیست – معرفی کامل + بازار کار و آینده شغلی آن
مهندس بهداشت حرفه ای باید چه مهارت هایی داشته باشد؟
کسانی که تمایل دارند در رشته مهندسی بهداشت حرفه ای تحصیل نمایند؛ می بایست برخی مهارت ها را داشته باشند تا در حرفه شغلی خود به موفقیت دست یابند.
این مهارت ها عبارتند از:
مهارت ارتباط گیری مناسب
مهارت جزئی نگری و نگاه دقیق به مسائل
توانایی مدیریت بحران و تصمیم گیری صحیح و به موقع
مسئولیت پذیری در حوزه های کاری
مهارت حل مسئله و مشکلات به وجود آمده و…
شناخت عوامل آسیب زا و زیان آور توسط مهندس بهداشت حرفه ای
عوامل مختلفی در محیط های کاری وجود دارد که می توانند باعث آسیب رسیدن به کارکنان آن مجموعه شود. شناسایی، کنترل یا قطع این موارد بر عهده مهندس بهداشت حرفه ای است.
در ادامه به معرفی این عوامل آسیب زا خواهیم پرداخت.
- عوامل آسیب زای فیزیکی
از جمله عوامل آسیب زای فیزیکی می توان به گرما، رطوبت، سرما، سروصدا، نور و روشنایی (کم یا زیاد بودن آن)، اشعه مادون قرمز، اشعه ماورای بنفش، اشعه های الکتریسیته و یونیزان اشاره نمود.
- عوامل آسیب زای ارگونومیک یا مکانیکی
استایل و پوزیشن های نامناسب در هنگام کار کردن، حمل بار های سنگین و بیش از حد مجاز، استفاده از جمله میز، صندلی، ابزار آلات و تجهیزات مورد استفاده کارکنان و… که به صورت مناسب طراحی نشوند، از عوامل آسیب زای ارگونومیک هستند.
- عوامل آسیب زای شیمیایی
از جمله این موارد می توان به گاز ها، بخارات، دود و مه، گرد و غبار، اسید و باز ها، فلزات و… اشاره نمود.
- عوامل آسیب زای بیولوژیکی
از جمله عوامل زیان آور محیط کار، می توان به ویروس ها، قارچ ها، انگل ها، باکتری ها و… اشاره کرد.
- عوامل آسیب زای روحی و روانی
روابط کارفرما با کارگران یا کارمندان، روابط بین همکاران، رابطه با زیر دستان، مساعدت ها و تنبیه ها، ارتقا درجه شغلی، رضایت از شغل و… جزء موارد آسیب زای روحی و روانی هستند.
بازار کار و آینده شغلی رشته مهندسی بهداشت حرفه ای
مهندسین بهداشت حرفه ای، پس از فارغ تحصیلی بازار کار خوبی در انتظار خواهند داشت. این افراد می توانند در سازمان های مختلف به اشتغال بپردازند. برای دریافت اطلاعات بیشتر پیشنهاد می کنیم در ادامه مطلب با ما همراه باشید.
وزارتخانه های مختلف
از جمله وزارتخانه هایی که از مهندسین بهداشت حرفه ای دعوت به همکاری می کنند:
- وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی
- وزارت صنعت، معدن و تجارت
- وزارت جهاد کشاورزی
- وزارت نیرو
- وزارت درمان و آموزش پزشکی
- وزارت بهداشت و…
سازمان ها شرکت های مختلف
انواع سازمان، شرکت و کارخانه های مختلف از جمله شرکت های هواپیمایی کشوری، شرکت نفت، ذوب آهن، ایران خودرو و… از واحد های بهداشت حرفه ای و بسیار مجهزی برخوردار هستند.
طبیعتا در چنین مجموعه هایی تقاضای نیروی کار، بیشتر از سایرین خواهد بود.
اگر بخواهیم به صورت دقیق تر بیان کنیم، بیش از 50 درصد از مهندسین بهداشت حرفه ای در کارخانه ها و ارگان های مختلف سازمانی، مشغول به کار هستند.
مراکز آموزشی
افرادی که علاقه مند به حوزه های مربوط به آموزش و تدریس هستند نیز این امکان را دارند که پس از دریافت مدارک تحصیلی عالی رشته مهندسی بهداشت حرفه ای؛ در مراکز مختلف آموزشی از جمله دانشگاه یا مراکز آموزش عالی تدریس نمایند.
هر آنچه از رشته مهندسی بهداشت حرفه ای باید بدانید!
از ترکیب دانش علوم پزشکی و مهندسی، رشته مهندسی حرفه ای ایجاد شده است. مهندسان این علم هر نوع عامل آسیب زا در محیط کار را بررسی و تحلیل می کند و برنامه های بهداشتی یا درمانی به کارکنان مجموعه ارائه می نماید.
از جمله موارد آسیب زا که در محیط های کار وجود دارد و کارشناس این حوزه باید به بررسی آن ها بپردازد عبارتند از عوامل فیزیکی، ارگونومیک یا مکانیکی، شیمیایی و… .
همچنین این رشته از بازار کار خوبی نیز برخوردار است و فارغ التحصیلان آن می توانند در ارگان های متفاوت از جمله وزارتخانه ها، سازمان ها و شرکت های مختلف، مراکز آموزشی و… فعالیت شغلی خود را آغاز نمایند.
سوالات متداول
رشته مهندسی بهداشت حرفه ای چیست؟
این رشته از ترکیب رشته های علوم پزشکی و مهندسی ایجاد شده است و به مسائل بهداشتی کارکنان و محیط کار می پردازد.
مهندس بهداشت حرفه ای باید چه مهارت هایی داشته باشد؟
از جمله وظایف مهندس بهداشت حرفه ای عبارتند از مهارت ارتباط گیری مناسب، مهارت جزئی نگری و نگاه دقیق به مسائل، مسئولیت پذیری در حوزه های کاری و… .
بازار کار رشته مهندسی بهداشت حرفه ای به چه صورت است؟
بازار کار این رشته بسیار خوب است و بسیاری از وزارتخانه ها، شرکت ها، کارخانه ها و حتی مراکز آموزشی از فارغ التحصیلان این رشته دعوت به همکاری می نمایند.
لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید
مهندسی بهداشت حرفه ای – معرفی کامل رشته مهندسی بهداشت حرفه ای + بازار کار و آینده شغلی آن
شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.
