مهندسی نفت چیست – معرفی کامل رشته مهندسی نفت + گرایش ها و بازار کار آن

مهندسی نفت، شاخه ای از مهندسی است که در فرآیندهایی همچون، توسعه و بهره برداری از نفت خام و میادین گاز طبیعی و همچنین تحلیل فنی، مدل سازی کامپیوتری و پیش بینی عملکرد تولید آتی کاربرد دارد.

مهندسی نفت نسبت به مهندسی معدن و زمین شناسی، ارتباط نزدیکی با علوم زمین دارد و به مهندسان کمک می کند تا ساختارهای زمین شناسی و شرایط مطلوب برای ذخایر نفت را درک کنند.

مهندس نفت که هدفش استخراج محصولات هیدروکربنی گازی و مایع از زمین است، به حفاری، تولید، پردازش و حمل و نقل این محصولات و رسیدگی به تمامی ملاحظات اقتصادی و نظارتی مربوطه می‌پردازد.

برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه مهندسی نفت، در ادامه مطلب با ما همراه باشید.

تاریخچه

در ابتدا پایه های مهندسی نفت در دهه 1890 در کالیفرنیا بنا شد. در آنجا زمین شناسان به کار گرفته شدند تا مناطق نفت خیز و مناطق آبی را از چاه به چاه مرتبط کنند تا از ورود آب های خارجی به مناطق نفت خیز جلوگیری شود. این امر به رسمیت شناختن پتانسیل استفاده از فناوری در توسعه میدان نفتی ناشی شد.

مؤسسه مهندسین معدن و متالورژی آمریکا (AIME) در سال 1914 یک کمیته فنی در مورد نفت تأسیس کرد. در سال 1957 نام AIME به مؤسسه آمریکایی مهندسین معدن، متالورژی و نفت تغییر یافت. دوره‌ هایی که موضوعات مرتبط با نفت را پوشش می‌ دهند در اوایل سال 1898 با تغییر نام دپارتمان زمین‌ شناسی دانشگاه استنفورد به دپارتمان زمین‌شناسی و معدن معرفی شدند.

مطالعات نفتی در سال 1914 اضافه شد. در سال 1910 دانشگاه پیتسبورگ دوره هایی را در زمینه قانون نفت و گاز و شیوه های صنعت ارائه کرد.

در سال 1915 اولین مدرک مهندسی نفت را انستیتو مهندسی معدن، متالورژی و نفت ایالات متحده آمریکا اعطا کرد. همچنین در سال 1910 دانشگاه کالیفرنیا در برکلی اولین دوره های خود را در زمینه مهندسی نفت ارائه کرد و در سال 1915 یک برنامه درسی چهار ساله در مهندسی نفت را نیز ایجاد کرد.

پس از این تلاش های پیشگامانه، برنامه های حرفه ای در سراسر ایالات متحده و سایر کشورها گسترش یافت.

شاخه های مهندسی نفت

در طول تکامل مهندسی نفت، تعدادی از زمینه های تخصصی توسعه یافت که عبارتند از:

• مهندسی حفاری
• مهندسی تولید و مهندسی تاسیسات سطحی
• مهندسی مخازن
• مهندسی پتروفیزیک (Petrophysics)

در این چهار حوزه، زیر مجموعه‌ هایی از مهندسین متخصص در برخی از رشته‌ های دیگر مانند مهندسی مکانیک، مهندسی عمران، برق، زمین‌ شناسی، ژئوفیزیک و مهندسی شیمی قرار دارند.

نقش منحصر به فرد مهندس نفت ادغام تمام تخصص ها در یک سیستم کارآمد حفاری، تولید و فرآوری نفت و گاز است. مهندسی حفاری یکی از اولین کاربردهای فناوری در عملیات میدان نفتی بود.

مهندس حفاری مسئول طراحی تکنیک های نفوذ به زمین، انتخاب پوشش و تجهیزات ایمنی، و اغلب جهت عملیات است. این توابع شامل درک ماهیت سنگ‌ هایی است که باید نفوذ کنند، تنش‌ های موجود در این سنگ‌ ها و تکنیک‌ های موجود برای حفاری و کنترل مخازن زیر زمینی است.

به طور کلی حفاری شامل سازماندهی مجموعه وسیعی از شرکت های خدماتی، ماشین آلات و مواد، سرمایه گذاری وجوه هنگفت، همکاری با دولت ها و جوامع محلی است که با اذعان به ایمنی و رفاه عموم مردم مهندس باید مهارت هایی نظارت، مدیریت و مذاکره را توسعه دهد.

کار از مهندسین تولید و مهندسان تاسیسات سطحی پس از تکمیل چاه شروع به انتخاب فواصل تولید و ایجاد ترتیباتی برای لوازم جانبی، کنترل‌ ها و تجهیزات مختلف می‌ کنند.

بعدها کار این مهندسان شامل کنترل و اندازه گیری سیالات تولید شده (نفت، گاز و آب)، طراحی و نصب سیستم های جمع آوری و ذخیره سازی و تحویل محصولات خام (گاز و نفت) به شرکت های خطوط لوله و سایر حمل و نقل می شود.

عوامل این مهندسان همچنین در مواردی مانند پیشگیری از خوردگی، عملکرد چاه و عملیات تشکیل برای تحریک تولید دخالت دارند.

همانطور که در تمام شاخه های مهندسی نفت، مهندسان تولید و مهندسان تاسیسات سطحی نمی توانند مشکلات پردازش درون سوراخی یا سطحی را به صورت مجزا مشاهده کنند، اما باید راه حل ها را در مخزن، چاه و سیستم سطحی کامل قرار دهند و در نتیجه باید با هر دو حفاری همکاری کنند.

نقش مهندسان مخزن

در مهندسی مخزن از شاخه های مهندسی نفت، متخصصان مخزن به فیزیک توزیع نفت و گاز و جریان آنها در میان سنگ های متخلخل، نیروهای مختلف هیدرودینامیکی، ترمودینامیکی، گرانشی و سایر نیروهای دخیل در سیستم سنگ سیال توجه دارند.

آنها مسئول تجزیه و تحلیل سیستم سیال سنگ، ایجاد الگوهای زه کشی چاه کارآمد، پیش‌بینی عملکرد مخزن نفت یا گاز و معرفی روش‌هایی برای تولید حداکثر کارآمد هستند. برای درک سیستم سنگ – سیال مخزن، مهندسان حفاری، تولید و مخزن توسط مهندس پتروفیزیک یا ارزیابی سازند، که ابزارها و تکنیک های تحلیلی را برای تعیین ویژگی های سنگ و سیال ارائه می دهد، کمک می کنند.

مهندس پتروفیزیک خواص صوتی، رادیواکتیو و الکتریکی سیستم سنگ سیال را اندازه گیری می کند و از سنگ ها و سیالات چاه نمونه می گیرد تا تخلخل، نفوذپذیری و محتوای سیال در مخزن را تعیین کند.

در حالیکه هر یک از این چهار حوزه تخصصی دارای مسئولیت‌ های مهندسی فردی هستند، تنها از طریق تلاش یکپارچه علوم زمین و مهندسی نفت است که اکنون مخازن پیچیده در حال توسعه هستند.

به عنوان مثال، فرایند تعیین مشخصات مخزن، که در غیر این صورت به عنوان توسعه مدل ایستا از مخزن شناخته می شود، همکاری بین ژئوفیزیکدانان، آماردانان، پتروفیزیکدانان، زمین شناسان و مهندسان مخزن برای نقشه برداری از مخزن و ایجاد ساختار زمین شناسی، چینه شناسی و رسوب گذاری آن است.

استفاده از آمار به تبدیل مدل ایستا به یک پویا کمک می کند با هموارسازی روندها و عدم قطعیت هایی که در شکاف های مدل استاتیک ظاهر می شود، مدل سازی کنید. مدل دینامیکی توسط مهندس مخزن و مهندس شبیه سازی مخزن با پشتیبانی زمین ‌شناسان برای تعیین حجم مخزن بر اساس خواص سیال، فشار و دما مخزن و هرگونه داده چاه موجود استفاده می ‌شود.

خروجی مدل پویا معمولاً یک پیش ‌بینی تولید نفت، آب و گاز با تفکیک هزینه ‌های توسعه و عملیات مرتبط است که در طول عمر پروژه رخ می‌ دهد. سناریوهای مختلف تولید با مدل پویا ساخته می شوند تا اطمینان حاصل شود که همه نتایج ممکن، از جمله، تحریک زیرسطحی، تغییرات قیمت محصول، زیرساخت تغییرات و رها شدن نهایی سایت در نظر گرفته می شود.

ورودی های تکراری از اعضای مختلف تیم مهندسی و علوم زمین از ارزیابی های اولیه زمین شناسی تا پیش‌بینی مخزن نهایی ذخایر تولید شده از شبیه ساز کمک می کند تا عدم قطعیت ها و خطرات در توسعه نفت و گاز به حداقل برسد.

رشته مهندسی نفت، یکی از بهترین رشته های مهندسی

همانطور که در موارد بالا ذکر کردیم، رشته مهندسی نفت یکی از بهترین های رشته ریاضی به شمار می آید و می توان گفت که برای علاقه مندان گزینه بسیار خوبی به شمار می آید.

باید بدانید که مهندسی نفت محدود به مقطع خاصی نیست و دانشجویان می توانند در مقاطع کارشناسی و تا دکتری نیز در آن ادامه تحصیل دهند.

با توجه به شرایط ایران که دارای ذخایر نفت بالایی است، مهندسان نفت می توانند درآمد خوبی را داشته باشند. البته در همین حین باید توجه کرد که آنها در محیط های سخت و دشوار کار می کنند که از نمونه های آن می توان به دریا و بیابان اشاره نمود.

سوالات متداول

آیا ادامه تحصیل برای مهندسان نفت مورد نیاز است؟

بسیاری از ایالت ها برای حفظ مجوز از مهندسان نفت می خواهند دوره های آموزش مداوم را تکمیل کنند. اکثر ایالت ها مجوز دریافت شده از ایالت های دیگر را در صورتی به رسمیت می شناسند که مجوز از ایالتی با شرایطی باشد که الزامات مجوز ایالت جدید را برآورده کند یا فراتر از آن باشد.

آیا فرصت هایی برای پیشرفت در زمینه مهندسی نفت وجود دارد؟

مهندسان نفت می توانند به سمت های نظارتی و مدیریتی ارتقا پیدا کنند. برخی نیز به سمت فروش رفته و از پیشینه مهندسی خود برای کمک به بحث بین شرکت ها و مشتریان استفاده می کنند.

لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید

مهندسی نفت چیست – معرفی کامل رشته مهندسی نفت + گرایش ها و بازار کار آن

شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.