چگونه از فرسودگی تحصیلی پیشگیری کنیم؟ آیا تا به حال برای شما هم پیش آمده است که بعد از انجام یک کار سخت به مدت طولانی دیگر توان انجام هیچ کاری را نداشته باشید؟ حتی فکر کردن به انجام کاری برای تان سخت و ناراحت کننده باشد؟ به این حالت فرسودگی می گویند.
فرسودگی در معنای لغوی یعنی کهنه، پوسیده، خسته و… است؛ اما فرسودگی فقط به پوسیده یا کهنه شدن یک وسیله مربوط نیست و انسان ها هم می توانند در قسمتی از زندگی یا کاری در که در حال انجام آن هستند فرسوده شوند.
زمانی که شخصی در یک زمینه انرژی بسیاری را بدون راه های اصولی صرف کند، دیگر قدرتی برای ادامه کار نخواهد داشت، به عنوان مثال می توانید فرض کنید یک شخص کتابی با صفحات زیادی را در مدت زمان کمی حفظ کرده است، آیا او پس از به پایان رساندن کتاب برای خواندن یک کتاب دیگر قدرت، انرژی یا حتی رمقی خواهد داشت؟
مطمئنا جواب شما به این سوال منفی است، حتی تصور شرایطی مانند این اتفاق، انسان را خسته می کند. حالا ما می خواهیم شما را با یکی از انواع فرسودگی آشنا کرده و راه های پیشگیری از این نوع فرسودگی را در اختیار شما قرار دهیم.
فرسودگی تحصیلی یکی از انواع فرسودگی ها است که بیشتر دانشجویان و دانش آموزان به آن مبتلا می شوند، اما به خاطر نداشتن اطلاعات کافی در این مورد و راه های پیشگیری یا درمان آن، انگیزه خود را از دست می دهند و از درس های خود عقب می افتند.
کیفیت درس خواندن دانش آموزان به خصوص دانش آموزان کنکوری خیلی مهم است، به همین دلیل باید با فرسودگی تحصیلی و راه های درمان یا حتی پیشگیری آن آشنا شده تا به این مشکل دچار نشوند.
در ادامه تمامی اتفاقاتی که منجر به فرسودگی تحصیلی می شوند را قرار داده ایم، برای کسب اطلاعات در این مورد، با ما همراه باشید.
علائم فرسودگی تحصیلی
فرسودگی تحصیلی علائمی آشکار دارد که افراد با دیدن آن ها درخود می توانند حدس بزنند که آیا دچار فرسودگی تحصیلی شده اند یا نه؟
در ادامه برخی از علائم فرسودگی تحصیلی را قرار داده ایم:
- داشتن فکری خسته
- به مدت طولانی احساس خستگی داشتن
- از دست دادن انگیزه خود برای انجام کار های تان
- از دست دادن تمرکز خود برای به دست آوردن اطلاعات جدید
عواملی که باعث فرسودگی تحصیلی می شوند
عوامل بسیاری وجود دارند که باعث فرسودگی تحصیلی می شوند و توان و کیفیت درس خواندن دانشجویان را کاهش می دهند، در زیر به تعدادی از عوامل به وجود آمدن فرسودگی تحصیلی اشاره کرده و توضیح داده ایم.
دانشجویان به خاطر اهدافی مانند نمرات ممتاز و عالی، خود را در درس و تکالیف خود غرق می کنند و می خواهند در مدت کم بیشترین اطلاعات را در ذهن خود ثبت کنند، این کار نه تنها غلط بوده و کارایی ندارد بلکه بعد از مدت زمان کوتاهی عملکرد دانشجو افت شدیدی می کند و حتی توانایی درس خواندن به صورت عادی و خیلی ساده را نیز از دست می دهد.
فرسودگی تحصیلی هم مانند دیگر مشکلات راه حل هایی دارد که با رعایت یک سری راهکار ها به راحتی می توان از پیشگیری فرسودگی تحصیلی جلو گیری کرد.
در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و دریافت بسته های مشاوره لطفا کلیک کنید.
تماس از تلفن همراه
با روش های مطالعه اصولی آشنا شوید
اگر شما هم از آن دسته افراد هستید که فکر می کنید در زمان درس خواندن باید بدون استراحت و به صورت مستقیم در چند ساعت فقط مطالعه کرد، باید به شما این خبر را بدهیم که شما هم دیر یا زود به فرسودگی تحصیلی دچار خواهید شد.
مطالعه مستقیم چند ساعته بدون استراحت یا تفریح کاری امکان پذیر نبوده و بسیار خسته کننده نیز است.
اما راه حل چیست؟ همان طور که اشاره شد، دانشجویان و دانش آموزان باید در مدت زمانی که برای مطالعه خود تعیین کرده اند، مدتی را نیز به استراحت و تفریح اختصاص دهند تا هم ذهن و هم جسمشان آزاد شود و در ادامه بتوانند با کیفیت بهتری به مطالعه بپردازند.
برای داشتن مطالعه اصولی می توانید چند ساعت در روز را به مطالعه درس مورد نظر اختصاص داده و هر از چند ساعتی (مثلا پس از 1 ساعت درس خواندن، 15 الی 20 دقیقه استراحت را برای خود در نظر بگیرید) استراحتی کوتاه مدت را برای خود تنظیم کنید؛ اما به یاد داشته باشید در زمان استراحت نباید اجازه دهید حواس تان زیاد پرت شود زیرا هم زمان زیادی را بدون آن که متوجه شوید از دست می دهید هم جمع کردن حواس برای ادامه مطالعه سخت خواهد بود، تفریح تان در حدی که انرژی خود را بازیابی کرده و بتوانید دوباره با قدرت به ادامه مطالعه بپردازید باشد، کافی است.
چه زمانی مطالعه کنیم تا بهترین عملکرد را داشته باشیم؟
زمان مطالعه شاید در ابتدا به نظر افراد قضیه مهمی نیاید، اما باید این نکته را گوش زد کنیم که زمانی که برای مطالعه در نظر می گیرید بر کیفیت یادگیری شما موثر بوده و می تواند ماندگاری در حافظه را افزایش یا کاهش دهد؛ پس اگر به کیفیت یادگیری اهمیت می دهید، به این مورد هم باید توجه کنید.
سحرخیز بودن و شروع مطالعه از صبح، بسیار مفید بوده و می تواند بهتر در ذهن دانشجویان و دانش آموزان ثبت گردد. دانش آموزان کنکوری می توانند از 8 صبح شروع به مطالعه و خواندن دروس خود کرده و تا ظهر یا عصر (که بستگی به شرایط و زمان مورد نیاز هر شخص دارد که می تواند متفاوت باشد) ادامه دهند.
بیدار شدن در صبح زود نه تنها کارایی ذهن را بهتر می کند بلکه زمان زیادی برای انجام کار های خود مانند: درس خواندن، کاراهای شخصی، استراحت و… را به دست می آورید که می توان مطالعه با کیفیت تری را داشت.
مدیریت زمان
بدون داشتن یک برنامه مدیریت زمان، دانش آموزان به دلیل گم کردن دست و پای خود، استرسی و عصبی شده و کم کم به فرسودگی تحصیلی دچار می شوند؛ برای داشتن مطالعه عالی و کاربردی بدون ایجاد فرسودگی تحصیلی، یک برنامه برای مدیریت زمان می تواند برای شما بسیار مفید باشد.
با برنامه مدیریت زمان برای مطالعه دروس خود، می توانید بهترین بازدهی را از مطالعه خود به دست آورید، شما باید قبل شروع به مطالعه، برنامه خود را بر اساس اهمیت دروس و مطالب، درست کرده و بر حسب برنامه چیده شده (که اگر بتوانید برنامه خوبی را بنویسید بازدهی عالی هم دریافت خواهید کرد) از استرس دقیقه نودی امتحان ها دور بمانید.
تمرکز
تمرکز یکی از ارکان های اصلی در انجام هر کار به حساب می آید، که درس خواندن یکی از مهم ترین آن ها است.
اگر شما هم مشکل تمرکز دارید، بیندیشید چه چیز هایی باعث از بین بردن تمرکز شما در حین درس خواندن می شود؟ بسیاری از دلایل از بین رفتن تمرکز مربوط به محیطی که در آن مطالعه صورت می گیرد است.
محیط باید عاری از هرگونه وسیله که باعث می شود تمرکز شما از را بین ببرد و ذهن تان از موضوعی که در حال مطالعه است دوری کند، خالی باشد. یک دانش آموز کنکوری باید در مدتی که در حال درس خواندن برای کنکور است، محیط مطالعه خود را محیطی سرشار از انگیزه، انرژی کرده و جایی برای از بین رفتن تمرکز نگذارید.
تمرکز حین مطالعه یا در زمان استراحت از اهمیت بالایی برخوردار است.
محیط های مطالعه
محیط مطالعه بر یادگیری مطالب بسیار تاثیر گذار است. فرض کنید در یک محیط پر از جمعیت بخواهید شروع به مطالعه کنید، آیا می توان در این محیط مطالعه کرد؟ یادگیری و ماندگاری مطالب در ذهن چند درصد خواهد بود؟
کاملا طبیعی و واضح است که نمی توان در این شرایط تمرکز کرد پس باید از عواملی که باعث حواس پرتی می شوند دوری کرد، با دوری از عوامل حواس پرتی، می توانید تمرکز حواس خود را افزایش دهید.
عوامل دیگر حواس پرتی مانند تلفن همراه، تلویزیون، اینترنت و … است که شما را از مطالعه اصولی دور کرده و در ادامه نمی توانید مطالعه مفید و کاربردی داشته باشید، پس با رعایت این موارد می توانید تمرکز خود را حفظ کنید.
اهمیت خواب سالم، ورزش و غذا های سالم
خواب کامل و سالم اهمیت به سزایی در یادگیری دارد، به همین دلیل توصیه می شود در 24 ساعت شبانه روز حتما 6 الی 8 ساعت خواب سالم و بی دغدغه شبانه را داشته باشید؛ کم تر یا بیشتر شدن خواب و نداشتن نظم در خواب بر سلامت جسم و ذهن تاثیر گذار است. پس خواب خود را بر اساس برنامه و در ساعات مشخصی تنظیم کنید.
ورزش صبحگاهی به دلیل افزایش سرعت اکسیژن در بدن باعث از بین رفتن خواب آلودگی فرد، آرامش اعصاب و به دست آوردن انرژی می شود، که می توانید پس از ورزش مطالعه خوبی را داشته باشید.
غذاهای ناسالم مانند فست فود یا خوراکی هایی مانند چیپس و پفک و امثال آن ها پس از خوردن باعث می شود انرژی شما به طرز چشم گیری افزایش یابد؛ اما پس از مدت کمی بعد از آن، انرژی شما به شدت کاهش خواهد یافت به همین دلیل خوردن این نوع خوراکی و غذا ها به هیچ عنوان توصیه نمی شود.
شما برای افزایش کارایی خود و عمکرد بهتر ذهن و مطالعه خود می توانید از غذا های سالم و سبزیجات و مواد پروتئینی و برای میان وعده در زمان مطالعه، از میوه و آب استفاده کنید. بهتر است از مواد قندی نیز استفاده نکنید.
واقع بین باشید و کمک بخواهید
در زمان مطالعه بسیاری از دانشجویان و دانش آموزان به تله بلند پروازی و کمال گرایی می افتند، اما باید احتیاط کنید!
اگر شما کل سال حتی لای کتاب را باز نکرده اید انتظار نداشته باشید بتوانید در یک شب کل کتاب را حفظ کرده و فردا در امتحان بهترین نمره را دریافت کنید، این استراتژی باعث ایجاد استرس، خستگی، و مهم ترین آن فرسودگی تحصیلی می شود، که نه تنها کمکی برای شما نخواهد کرد بلکه تاثیر کاملا برعکس و منفی را در پیش خواهد داشت.
پس واقع گرا باشید، چون شما بدنی با ظرفیت محدود دارید که نیاز به استراحت و تفریح دارد. شما ممکن است تمامی راهکار های بالا را انجام دهید اما باز هم نتوانید مطالعه خوبی را داشته یا مطالب را به خوبی در ذهن خود جای دهید.
نگران نباشید در این شرایط شما تنها نیستید، بسیاری از دانشجویان یا دانش آموزان هم هستند با استرس زیاد و نتوانستن ایجاد یک برنامه اصولی سر و کله می زنند، شما می توانید با کمک گرفتن از مشاورانی با تجربه و خبره از نگرانی های خود دور شده و با کنترل زمان فراغت و مطالعه خود، نتایج خوبی را کسب کنید.
کلام آخر
کیفیت مطالعه خصوصا برای افرادی که در آینده کنکور دارند بسیار حیاتی و ضروری است. ما در این مقاله سعی در ارائه راهکار هایی برای بهتر شدن کیفیت مطالعه و ماندگاری مطالب در حافظه شما داشتیم، اگر در ایجاد برنامه درسی یا مدیریت زمان به مشکل خوردید، می توانید با مشاوران مرکز مشاوره آویژه تماس گرفته و بهترین برنامه به نسبت شرایط هر شخص را دریافت کنید.
لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید
فرسودگی تحصیلی (Academic burnout) چیست و راه های پیشگیری آن
شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.
