افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ چرا که دوره ابتدایی سنگ بنای اول تحصیل در کودکان خواهد بود. افت تحصیلی در این مقطع می‌تواند فاجعه به‌بار بیاورد و آسیب‌های جبران‌ناپذیری را بر روابط عاطفی و اجتماعی دانش‌آموزان وارد کند؛ بنابراین بهتر است به‌جای درمان، پیش‌گیری را در دستور کار خود قرار دهید و برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی، راهکاری ارائه دهید.
والدین در جلوگیری از افت تحصیلی فرزندان خود، مهم‌ترین نقش را ایفا خواهند کرد؛ آن‌ها با اقدامات به‌موقع و فراهم‌کردن امکانات لازم، می‌توانند مانع از این اتفاق شوند.
افت تحصیلی چیست؟
افت تحصیلی زمانی اتفاق می‌افتد که عملکرد تحصیلی دانش‌آموزان، در اکثر دروس یا دروس اصلی، کاهش یابد. افت تحصیلی معمولا مقطعی نیست و در صورت نادیده گرفته‌شدن، تبعات سنگینی را در پی خواهد داشت.
بر اساس آمار موجود، افت تحصیلی در دوره ابتدایی، از کلاس چهارم و سن 10 سالگی شروع می‌شود؛ برای اینکه فرزندان شما این اتفاق را تجربه نکنند، لازم است به شناخت کاملی از علل و عوامل موثر در شکل‌گیری افت تحصیلی بپردازید و شرایط لازم را برای تحصیل فرزندتان فراهم سازید. همچنین می‌توانید از یک مشاور کمک بگیرید و عوامل افت تحصیلی را از سر راه فرزندتان کنار بزنید.
عوامل موثر در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
افت تحصیلی در دانش‌آموزان ابتدایی، دلایل متعددی می‌تواند داشته باشد؛ چنانچه دانش‌آموزان ابتدایی، دچار افت تحصیلی شدند، والدین و معلمان باید به بررسی عوامل موثر در این موضوع بپردازند و موانع موجود را برطرف کنند. عموما عواملی مانند خانواده، آموزش، اجتماع و … در افت تحصیلی دانش‌آموزان نقش دارند؛
برای آشنایی بیشتر با این موارد، در ادامه به جزئیات آن‌ها می‌پردازیم:
در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و دریافت بسته های مشاوره لطفا کلیک کنید.
تماس از تلفن همراه
عوامل فردی در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
اولین و مهم‌ترین عامل در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی، شرایط جسمی و روانی آن‌ها خواهد بود. عموما مشکلات جسمی مانند کم‌شنوایی، کم‌بینایی و کم‌توانی، یادگیری و تمرکز کودکان را مختل می‌کند و زمینه افت تحصیلی را فراهم می‌سازد.
همچنین مشکلات استرس و اضطراب، بی‌انگیزه‌گی، ترس، عدم اعتمادبه‌نفس و … نیز می‌تواند افت تحصیلی را در کودکان ابتدایی رقم بزند. دانش‌آموزان در این دوره حمایت بیشتری را از خانواده‌ها می‌طلبند؛ والدین برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی، باید به بررسی شرایط جسمی و روانی کودک بپردازند و برای درمان و بهبود وضعیت آن‌ها، اقدامات لازم را انجام دهند.
عوامل خانوادگی در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
خانواده اصلی‌ترین نقش را در روند تحصیلی دانش‌آموزان ایفا می‌کند؛ چرا که کودکان برای پیشرفت روند تحصیلی خود، به همراهی، پشتیبانی و حمایت خانواده نیاز خواهند داشت. تنش‌ها و اختلافات، روابط عاطفی سرد و کم‌رنگ در بین اعضای خانواده، می‌تواند کودکان ابتدایی را در یک سرازیری تند قرار دهد و آینده آن‌ها نیز، دستخوش تغییرات ناخوشایندی قرار گیرد. خانواده‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی، افت تحصیلی را برای کودکان خود رقم بزنند،
در ادامه شما را با این دلایل آشنا می‌کنیم:
- طلاق والدین
- بی‌تفاوتی والدین به روند تحصیلی فرزندان
- شرایط مالی و اقتصادی نامناسب
- تحقیر و سرزنش فرزندان
- تبعیض بین فرزندان
- محبت بیش‌از اندازه توسط والدین
- عدم فراهم کردن شرایط مناسب برای درس خواندن فرزندان
عوامل آموزشی در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
بعد از خانه، مدرسه مهم‌ترین نقش را در پیشرفت یا پسرفت تحصیلی دانش‌آموزان ایجاد خواهد کرد. معلمان وظیفه تعلیم و تربیت دانش‌آموزان را برعهده دارند و نقشی اساسی در شکل‌گیری شخصیت دانش‌آموزان به‌ویژه کودکان ابتدایی ایفا می‌کنند.
نحوه تدریس و طرز برخورد معلم، می‌تواند دانش‌آموزان ابتدایی را به درس و مدرسه علاقه‌مند کند یا باعث فراری‌شدن آن‌ها شود. معلمان و مدیران بسیاری وجود دارند که با اخلاق و رفتارهای پسندیده، بهترین الگو برای دانش‌آموزان هستند؛ اما ممکن است گاهی با معلمانی روبه‌رو شوید که با رفتارهای ناشایست و غیر حرفه‌ای خود، ترس و اضطراب را در دانش‌آموزان ایجاد می‌کنند و انگیزه و اشتیاق را در کودکان می‌کشند.
در این صورت به‌عنوان والدین وظیفه دارید از فرزندتان حمایت کنید و اقدامات لازم را برای بهبود روند تحصیلی او، انجام دهید؛ ممکن است لازم باشد او را به مدرسه دیگری انتقال دهید یا از معلم مربوطه به آموزش و پرورش شکایت کنید.
عوامل عاطفی و روانی در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
عموما افت تحصیلی دانش‌آموزانی که بهره هوش بالاتری دارند، ناشی از شرایط عاطفی و روانی خواهد بود. شرایطی مانند عدم انگیزه کافی، عدم پشتکار، عدم اعتمادبه‌نفس، احساس خود ارزشمندی پایین، کم‌رویی، عدم نگرش مثبت و … می‌تواند افت تحصیلی را در دانش‌آموزان ابتدایی شکل دهد.
بروز این اختلالات، مانع‌از آگاهی کودکان از نقاط قوتشان خواهد شد؛ از این‌رو باور و اعتماد به خود را از دست می‌دهند؛ بهتر است برای بهبود روند تحصیلی این دانش‌آموزان، به تقویت اعتمادبه‌نفس، بالابردن انگیزه و شناخت‌درمانی کودکان بپردازید و آن‌ها را برای ادامه مسیر آماده کنید.
عوامل اجتماعی در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
دانش‌آموزان بیشترین تاثیر را از هم‌سالان خود می‌گیرند، گروه‌های هم‌سالان و دوستان ناباب می‌توانند نقشی مهم در افت تحصیلی دانش‌آموزان ایفا کنند. دوستی‌های سالم و خوش‌گذرانی کودکان در فضای مدرسه، انگیزه و علاقه کودکان را به درس و تحصیل، زنده نگه می‌دارد؛ اما همیشه اوضاع بر وفق مراد نخواهد بود، کودکان ممکن است در دوستیابی موفق نباشند و با دوستی‌های اشتباه، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را تجربه کنند.
بهتر است والدین بر دوستی‌های کودکان خود نظارت داشته باشند و از آن‌ها را در برابر اتفاقات ناخوشایند، محافظت کنند. تمسخر یا بدرفتاری دوستان، دوستی و صمیمیت‌های غلط، الگوبرداری‌های اشتباه و … می‌تواند روند افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی را سرعت بخشد.
اختلالات رفتاری در افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی
دانش‌آموزان ابتدایی به‌دلیل حساسیت سنی و هیجانات بالا، بیشتر در معرض افت تحصیلی قرار خواهند گرفت. اختلالات رفتاری در این سن، می‌تواند این روند را تشدید کند؛ پرخاشگری، بیش‌فعالی، انزواطلبی و … از دلایل افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی خواهد بود.
شرکت دانش‌آموزان در جلسات مشاوره و روان‌درمانی، می‌تواند در بهبود وضعیت تحصیلی کودکان، موثر واقع شود. در واقع این هیجانات قابل کنترل هستند و یک مشاور متخصص در این زمینه، می‌تواند کمک‌کننده و مفید باشد. همچنین آگاهی و درک والدین از این وضعیت و برخورد صحیح آن‌ها با فرزندان نیز، می‌تواند بهبود اختلالات شخصیتی کودکان را سرعت بخشد.
تکنیک‌های جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی
افت تحصیلی در دانش‌آموزان ابتدایی می‌تواند، تبعات سنگینی داشته باشد و باعث دل‌زدگی آن‌ها در اولین سال‌های تحصیل شود. امروزه تکنیک‌هایی وجود دارد که در جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی موثر واقع خواهند بود؛ از این‌رو کودکان می‌توانند دوران شیرین ابتدایی خود را با خاطراتی خوش به‌پایان برسانند.
مشاوران، روان‌شناسان، والدین و معلمان و مربیان در تلاش برای راهکارهای مناسبی خواهند بود تا سال‌هایی به‌دور از تنش و چالش را برای کودکان ابتدایی فراهم سازند.
از این‌رو در ادامه چند مورد از این راهکارها و تکنیک‌ها را شرح می‌دهیم:
کودکان را تشویق کنید
تشویق‌کردن در بیشتر موارد و در تمامی سنین اثرگذار خواهد بود و باعث ایجاد انگیزه و اشتیاق در دانش‌آموزان می‌شود؛ اما این روش در کودکان ابتدایی موثرتر عمل خواهد کرد. شما می‌توانید با دادن یک هدیه هرچند کوچک، دانش‌آموزان را ترغیب به یادگیری و پیشرفت در روند تحصیلی کنید.
همچنین دیدن تلاش‌های کودکتان برای یادگیری و تعریف و تمجید از آن‌ها نیز، می‌تواند مانند معجزه عمل کند. تعریف و تمجید به فرزند شما اعتمادبه‌نفس می‌دهد و به آن‌ها این باور را تلقین می‌کند که توانایی انجام تکالیف خود را دارند. دقت داشته باشید در تشویق‌کردن زیاده‌روی نشود؛ چرا که در درازمدت به بالارفتن سطح توقع فرزندان منجر خواهد شد.
کودکانی که درس ریاضی را دوست ندارند و از کلاس آن فراری هستند را، می‌توانید با تشویق و تمجید علاقه‌مند کنید؛ کافیست از هوش و تواناییشان تعریف و تمجید شود تا با انگیزه و اشتیاق، در کلاس درس حضور پیدا کنند. بنابراین توصیه می‌شود حتما این ترفند را در بهبود وضعیت تحصیلی فرزندتان به‌کار گیرید.
مطالعه را مستمر و مداوم انجام دهید
مطالعه مستمر و مداوم، یکی از تکنیک‌های ترغیب کودکان به درس‌خواندن و رفع افت تحصیلی آن‌ها خواهد بود. مطالعه کتاب‌های غیر درسی و داستانی، برای کودکان جذاب‌تر است؛ از این‌رو شما می‌توانید با مطالعه این دسته از کتاب‌ها، عادت مطالعه را در فرزندتان شکل دهید.
کتاب‌ها را بر اساس شخصیت‌های مورد علاقه فرزندتان انتخاب کنید، اکنون هرشب با خواندن بخشی از کتاب، فرزندتان به مطالعه عادت خواهد کرد؛ سپس شما می‌توانید به‌مرور زمان، کتاب‌های درسی را جایگزین کتاب‌های غیر درسی کنید. مطالعه، اثری مفید بر مهارت یادگیری در سنین کودکی خواهد داشت؛ بنابراین می‌توانید به‌مرور زمان مطالعه را برای فرزندان خود، افزایش دهید.
عوامل حواس‌پرتی را حذف کنید
از آن‌جایی که کودکان از هیجانات بالایی برخوردار هستند و کنجکاوی بسیار بالایی دارند، به‌راحتی دچار حواس‌پرتی می‌شوند؛ به‌ویژه در دروسی که برای آن‌ها جذابیت نداشته باشد. ایجاد تمرکز و تسلط برای کودکان دشوار است؛ از این‌رو باید عواملی که موجب حواس‌پرتی فرزندتان می‌شود را حذف کنید یا او را به اتاقی خلوت و آرام انتقال دهید.
تلویزیون، کنسول بازی، موبایل و … از عوامل انحراف و حواس‌پرتی محسوب می‌شوند که محبوبیت بالایی در بین کودکان دارند. والدین باید بر درس‌خواندن و مطالعه فرزندان خود نظارت داشته باشند و از آن‌ها بخواهند مبحثی را که یاد گرفته است برای آن‌ها توضیح دهند؛ به این صورت دانش‌آموزان با مباحث و مفاهیم درسی درگیر می‌شوند و درک بهتری از آن‌ها پیدا خواهند کرد.
در آموزش خلاقیت به‌خرج دهید
اگر دقت کرده باشید کودکان مسائل و دروسی را که بیشتر، دوست دارند، راحت‌تر و سریع‌تر یاد می‌گیرند. اگر درس یا مبحثی برای فرزندتان، جذابیت ندارد، خلاقیت به‌خرج دهید و از بازی‌های کودکانه کمک بگیرید تا به آن علاقه‌مند شود. می‌توانید مسائل درسی را برای کودکان خود مانند کشف یک معمای عجیب جلوه دهید.
کودکان به ماجراجویی و کشف‌های جدید علاقه نشان خواهند داد؛ از این‌رو برای کشف معما و رسیدن‌به جواب، تلاش خواهند کرد. همچنین استفاده از اشکال هندسی واقعی در طرح سوالات درسی نیز، می‌تواند موثر واقع شود. در واقع شما با خلاقیت خود، سوالات تئوری را به سوالات عملی تبدیل می‌کنید و با درگیر کردن کودکان، فهم آن‌ها را آسان‌تر خواهید کرد.
در نهایت توجه داشته باشید که هر کودکی استعدادها و توانایی‌های متفاوتی در مقایسه با دیگر هم‌سالان خود خواهد داشت؛ بنابراین به‌شدت از مقایسه آن‌ها با دیگر کودکان بپرهیزید؛ چرا که نتیجه‌ای جزء بی‌انگیزگی و ناامیدی برای آن‌ها نخواهد داشت.
از ویدیوهای آموزشی کمک بگیرید
ویدیوهای آموزشی برای کودکان جذابیت بیشتری دارد؛ حتی اگر به‌شکل کارتونی باشند، موثرتر خواهند بود. بنابراین شما می‌توانید برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی، از این راهکار بهره ببرید.
مهارت یادگیری در کودکان با کمک بازی‌ها و فیلم‌های آموزشی، تاثیری ماندگار در افزایش تمرکز آن‌ها دارد؛ چرا که علاوه‌بر اینکه آن‌ها را سرگرم می‌کند یادگیری نیز برایشان آسان می‌شود. این روش آموزش در یادگیری دروس ریاضی، موثر خواهد بود.
در خانه به آموزش بپردازید
اگرچه آموزش در مدرسه، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است؛ اما برای یادگیری بهتر و موثرتر نباید تنها به آموزش در مدرسه، اکتفا کنید. والدین می‌توانند با آموزش در خانه، آموزش‌های مدرسه را تکمیل و روند تحصیلی فرزند خود را بهبود بخشند.
دقت داشته باشید تنها بر آموزش کتب درسی متمرکز نشوید؛ چرا که باعث خستگی و دل‌زدگی کودکان خواهد شد. زمانی را برای استراحت و تفریح نیز در نظر بگیرید؛ همچنین ثبت نام در کلاسهای مورد علاقه آن‌ها مانند موسیقی، شطرنج، نقاشی و … می‌تواند کسالت و خستگی دروس مدرسه را از کودکتان دور کند.
اهدافتان را تعیین کنید
هدف‌گذاری در مطالعه، به روند پیشرفت تحصیلی دانش‌آموزان سرعت می‌بخشد؛ برای کودکان خود اهداف کوتاه‌مدت، میان‌مدت و بلندمدت تعیین کنید. اهداف کوتاه‌مدت مسیر را کوتاه‌تر و جذاب‌تر خواهد کرد و نیاز به مطالعه‌های طولانی و کسل‌کننده را از بین خواهد برد.
این برنامه‌ریزی به کودکان کمک می‌کند تا قدم به‌قدم جلو بروند و بعد از کسب موفقیت در اهداف کوتاه‌مدت، برای دستیابی به موفقیت‌های بزرگ و اهداف بلندمدت تلاش کنند.
از معلم خصوصی کمک بگیرید
گاهی ممکن است فرزند شما در فهم و درک یک درس خاص، ناتوان باشد و عملکرد ضعیفی را از خود نشان دهد، یا نمی‌تواند با معلم خود ارتباط برقرار کند و سوالات خود را بپرسد. همچنین ممکن است ضعف دانش‌آموز در دروس پیش‌نیاز، برطرف نشده باشد و فهم مطالب، صرف زمان بیشتری را بطلبد.
در این شرایط و شرایط‌های مشابه، می‌توانید از یک معلم خصوصی کمک بگیرید. معلم خصوصی درس مورد نظر را دوباره تدریس می‌کند، با صبوری به سوالات دانش‌آموز پاسخ می‌دهد و با حل تمرینات بیشتر، فهم مباحث را برای دانش‌آموز آسان می‌کند.
در خانواده شرایط جوی آرامی را برقرار کنید
خانواده به‌عنوان نهاد اصلی کودکان، شکل‌گیری رفتار و شخصیت فرزندان را برعهده دارد. کودکان برای پیشرفت و بهبود تحصیل، به فضایی امن نیاز دارند؛ علاوه‌بر این والدین باید بتوانند از نظر مالی و عاطفی از فرزندان خود حمایت کنند و آینده‌ای روشن را برای آن‌ها فراهم سازند.
تنش‌های خانوادگی، طلاق، وجود ناپدری یا نامادری و … تاثیر مستقیمی بر روند افت تحصیلی دانش‌آموزان خواهد داشت؛ از این‌رو وجود فرزندی با روان سالم و موفق در امور تحصیلی، مستلزم محیطی آرام و به‌دور از تنش است.
با آویژه دوران ابتدایی درخشانی را برای کودکانتان بسازید
کودکان استحقاق این را دارند تا در فضایی امن و شاد، دوران ابتدایی خود را بگذرانند و برای سال‌های تحصیلی بالاتر، آماده شوند. بدون شک مهیاکردن شرایطی برای جلوگیری از افت تحصیلی دانش‌آموزان ابتدایی، بهتر خواهد بود تا با درمان‌هایی برای رفع افت تحصیل، دست‌وپنجه نرم کنید.
افت تحصیلی در دانش‌آموزان ابتدایی، شکست و ناامیدی را در کودکان، ایجاد خواهد کرد و بازسازی احساسات و باورهای آن‌ها، مستلزم زمان بسیاری خواهد بود.
بنابراین با کمک یک مشاور، برنامه‌ای هدفمند را برای تحصیل فرزند ابتدایی خود بچینید تا با کسب موفقیت‌های پی‌درپی، توانایی‌های خود را بشناسد و به تقویت آن‌ها بپردازد.
مرکز مشاوره آویژه، با ارائه بهترین برنامه‌ها و راهکارها، شما را در این مسیر همراهی می‌کند و تجربه‌ای خوشایند از این دوره حساس، برای فرزند کوچک شما، رقم خواهد زد.
لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید
راهکارهای جلوگیری از افت تحصیلی دانش آموزان ابتدایی
شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.
