معافیت کفالت مادر یکی از معافیت های اصلی در سازمان نظام وظیفه عمومی می باشد. مشمولانی که سرپرست خانواده هستند )پدر فوت شده یا پدر و مادر از هم جدا شده اند( می توانند از معافیت کفالت مادر استفاده کرده و به راحتی از خدمت سربازی معاف شوند.
از آنجایی که قبل از صدور رای معافیت، تحقیقات محلی انجام می شود، مشمولان باید قبل از اقدام برای ثبت درخواست معافیت کفالت، از سوالات و مراحل تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر آگاه باشند.
تحقیقات محلی توسط کلانتری محل در منطقه محل سکونت متقاضی صورت می گیرد و در صورتی که ادعای مشمول صحت داشته باشد، پرونده معافیت کفالت به سازمان وظیفه عمومی ارجاع می گردد.
سوالات تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر شامل محل سکونت مشمول و مادر، میزان حقوق و مستمری مادر، بررسی عدم ازدواج مادر، وضعییت پزشکی و جسمانی مادر و… می باشد.
در این مقاله مرکز مشاوره آویژه، بهطور کامل با مراحل انجام تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر، نکات مهم در روند تحقیقاتی و شرایط ضروری برای تایید این معافیت آشنا خواهید شد. اگر قصد دارید درخواست معافیت خود را ارائه دهید، در اینجا تمام اطلاعات لازم برای عبور از این مرحله را پیدا خواهید کرد.
قانون معافیت کفالت مادر
شرایط معافیت کفالت مادر یکی از موضوعات پرجستجو در میان مشمولان خدمت سربازی است، زیرا بسیاری از مشمولان واجد شرایط میتوانند از این طریق از خدمت سربازی معاف شوند. اما برای دریافت این نوع معافیت، رعایت چند شرط مهم و اساسی الزامی است. در ادامه تمام شرایط عمومی و اختصاصی معافیت کفالت مادر را با ذکر نکات کلیدی توضیح دادهایم.
🔹 شرایط عمومی معافیت کفالت مادر
شرایط عمومی برای تمام انواع معافیت های کفالت یکسان است و در صورت نداشتن این شرایط، درخواست مشمول در همان مراحل اولیه رد خواهد شد.
| شرط | توضیحات |
|---|---|
| رسیدن به سن مشمولیت | مشمول باید حداقل ۱۸ سال تمام داشته باشد تا بتواند درخواست معافیت را ثبت کند. |
| نداشتن غیبت غیرموجه | سربازان فراری و مشمولان غایب، امکان دریافت معافیت کفالت را ندارند.
تبصره: اگر بتوانید غیبت خود را توجیه کنید امکان دریافت معافیت را خواهید داشت. |
| تنها پسر بالای ۱۸ سال خانواده | متقاضی باید تنها پسر بالای 18سال مادر باشد ؛ در صورت وجود برادر دیگر، کفالت تأیید نخواهد شد. |
| وضعیت تاهل مادر | مادر باید فاقد همسر باشد؛ یعنی همسر وی فوت کرده باشد یا متارکه کرده باشد. |
| مدت زمان سپریشده فوت همسر | باید حداقل ۳۰ ماه از زمان فوت پدر یا طلاق مادر گذشته باشد تا مشمول بتواند برای معافیت دائم اقدام کند. |
⚠️ نکته مهم: اگر هنوز ۳۰ ماه از طلاق مادر یا فوت پدر نگذشته باشد، مشمول فقط میتواند از معافیت موقت کفالت مادر تا پایان این دوره استفاده کند.
برای اطلاع از لیست کامل مدارک معافیت کفالت مادر طلاق گرفته، مقاله رو به رو را بخوانید: معافیت کفالت مادر طلاق گرفته
🔸 شرایط اختصاصی معافیت کفالت مادر
این شرایط بسته به وضعیت خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی مادر متغیر است و در تحقیقات محلی و کمیسیون بررسی نظام وظیفه مورد ارزیابی قرار میگیرد.
شرایط اختصاصی معافیت کفالت مادر
این شرایط بسته به وضعیت خانوادگی، اقتصادی و اجتماعی مادر متغیر است و در تحقیقات محلی و کمیسیون بررسی نظام وظیفه مورد ارزیابی دقیق قرار میگیرد.
| نوع معافیت کفالت | شرایط و توضیحات |
|---|---|
| معافیت کفالت مادر مطلقه | مشمول باید تنها پسر بالای ۱۸ سال مادر باشد و حداقل ۳۰ ماه از طلاق رسمی مادر گذشته باشد. همچنین مادر نباید ازدواج مجدد کرده باشد. |
| معافیت کفالت مادر در صورت فوت پدر | در صورتی که پدر خانواده فوت کرده و مادر بیسرپرست باشد، تنها پسر خانواده میتواند کفالت مادر را برعهده گیرد.
تبصره: از تاریخ فوت پدر باید حداقل 30 ماه گذشته باشد |
| معافیت کفالت مادر مستمریبگیر یا بیمار خاص | اگر مادر تحت پوشش کمیته امداد، بهزیستی یا دچار بیماری خاص باشد، مشمول میتواند از قانون معافیت کفالت شرایط خاص استفاده کند. |
| زندگی مشترک با مادر | مشمول باید در یک منزل با مادر سکونت داشته باشد. صحت این موضوع از طریق تحقیقات محلی و بررسی کلانتری محل سکونت تأیید میشود. |
💡 نکته طلایی: اگر مشخص شود مادر در رابطه رسمی یا غیررسمی با فرد دیگری است، درخواست معافیت کفالت رد خواهد شد.
برای اطلاع از لیست کامل مدارک معافیت کفالت پدر ، مقاله رو به رو را بخوانید: معافیت کفالت پدر
نکات تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر
در تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر، سازمان نظام وظیفه به دنبال تأیید اطلاعاتی است که نشان دهد مشمول واقعاً مسئولیت کامل نگهداری از مادر را بر عهده دارد. این تحقیقات معمولاً به منظور بررسی شرایط دقیق مشمول و مادر انجام میشود تا مشخص شود که آیا فرد واقعاً واجد شرایط معافیت کفالت است یا خیر. در این روند، چندین جنبه بررسی میشود که به شرح زیر است:
- محل سکونت مشمول و مادر
- اولین و مهمترین موضوع بررسی این است که آیا مشمول و مادر در یک منزل زندگی میکنند یا خیر. برای این موضوع، مأمورین از کلانتری محل سکونت مشمول گزارش میگیرند و حتی ممکن است با همسایگان صحبت کنند و یا به بررسی مدارک مانند اجارهنامه و سند مالکیت خانه مراجعه کنند.
2. وضعیت تاهل مادر
- برای دریافت معافیت کفالت، مادر باید هیچگونه همسر قانونی یا غیرقانونی نداشته باشد. اگر مادر ازدواج مجدد کرده باشد یا در رابطه با فرد دیگری باشد، درخواست معافیت رد خواهد شد. بنابراین، وضعیت تاهل مادر باید بهدقت بررسی شود.
3. تنها پسر بالای 18 سال مادر
- مشمول باید تنها پسر خانواده و بالای ۱۸ سال باشد. اگر برادر دیگری وجود داشته باشد، تنها فرد مشمول که مسئولیت کفالت مادر را بر عهده دارد، میتواند درخواست معافیت بدهد.
4. وضعیت اقتصادی و اجتماعی مادر
- اگر مادر تحت پوشش سازمانهای حمایتی مانند کمیته امداد یا بهزیستی قرار دارد، این موضوع بررسی میشود.همچنین اگر مادر دچار بیماری خاص یا نیازهای ویژه باشد، این اطلاعات نیز در فرآیند معافیت مد نظر قرار خواهد گرفت.
- میزان درآمد مادر، دارایی های مادر از جمله سند خانه، ماشین و… ، میزان حقوق دریافتی از طرف پدر (مستمری) و در کل وضعیت مالی و اجتماعی مادر بررسی خواهد شد.
5. مدت زمان سپریشده از طلاق یا فوت پدر
- برای معافیت دائم کفالت مادر، باید حداقل ۳۰ ماه از زمان طلاق مادر یا فوت پدر گذشته باشد. اگر کمتر از این مدت گذشته باشد، مشمول میتواند از معافیت موقت کفالت مادر استفاده کند.
6. رابطه مادر با دیگران
- اگر مشخص شود که مادر در رابطه رسمی یا غیررسمی با فرد دیگری زندگی میکند، درخواست معافیت کفالت رد خواهد شد. این موضوع از طریق بررسی روابط مادر با دیگران پیگیری میشود.
7. مدارک مربوط به محل سکونت
- مدارک مستند مانند اجاره نامه، فیش های پرداخت اجاره یا کمکهزینه زندگی برای اثبات زندگی مشترک مشمول و مادر ضروری است.
8. وضعیت مالی مشمول
- همچنین، وضعیت مالی مشمول و توانایی او برای تأمین هزینههای زندگی مادر بررسی میشود. اگر مشمول از نظر مالی توانایی کفالت مادر را نداشته باشد، ممکن است درخواست معافیت سربازی رد شود.
مراحل کامل تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر
تحقیقات محلی یکی از مهمترین مراحل در روند بررسی پرونده معافیت کفالت مادر است. این مرحله برای اطمینان از صحت گفته های مشمول و واقعی بودن شرایط زندگی او و مادرش انجام میشود. هدف سازمان نظام وظیفه از این بررسیها، جلوگیری از سوءاستفاده و اطمینان از این است که مشمول واقعاً تنها سرپرست مادر خود است.
در ادامه، تمام مراحل تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر را بهصورت دقیق و گامبهگام توضیح دادهایم 👇
در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و دریافت بسته های مشاوره لطفا کلیک کنید.
تماس از تلفن همراه
1- ثبت درخواست معافیت کفالت در دفاتر پلیس +۱۰
اولین گام، مراجعه مشمول به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +۱۰) است.
در این مرحله، مشمول باید فرم درخواست معافیت کفالت مادر را تکمیل کرده و مدارک لازم مانند:
- شناسنامه و کارت ملی مادر و فرزند،
- سند طلاق یا گواهی فوت پدر،
- مدرک سکونت مشترک (اجارهنامه یا سند خانه)،
را ارائه دهد.
پرونده پس از ثبت، به سازمان نظام وظیفه برای بررسی اولیه ارسال میشود.
2- ارجاع پرونده به کلانتری جهت تحقیقات محلی
پس از بررسی اولیه، سازمان نظام وظیفه پرونده را برای انجام تحقیقات میدانی به کلانتری محل سکونت مادر و مشمول ارجاع میدهد.
در این مرحله، کلانتری موظف است از طریق مأمور تحقیق (که معمولاً یکی از نیروهای رسمی نیروی انتظامی است)، شرایط واقعی زندگی را بررسی کند.
3- بازدید مأمور تحقیق از محل سکونت
مأمور تحقیق در تاریخ مشخصی به آدرس اعلامشده توسط مشمول مراجعه میکند.
در این بازدید، مأمور به موارد زیر توجه ویژه دارد:
- زندگی مشترک مادر و فرزند (آیا واقعاً در یک خانه زندگی میکنند؟)
- شرایط جسمی، مالی و روحی مادر (آیا مادر نیاز به سرپرستی دارد؟)
- نبود شوهر یا رابطه غیررسمی مادر با شخص دیگر
- وضعیت اشتغال یا بیکاری فرزند
- محیط کلی منزل و شرایط اقتصادی خانواده
در صورت حضور نداشتن مشمول یا مادر در زمان بازدید، معمولاً یک بار دیگر نیز مأمور مراجعه میکند.
4- مصاحبه با همسایگان و معتمدان محل
در ادامه، مأمور تحقیق با چند نفر از همسایگان گفتوگو میکند تا از وضعیت واقعی خانواده مطلع شود.
سؤالاتی مانند:
- آیا این پسر واقعاً با مادرش زندگی میکند؟
- آیا مادر سرپرست دیگری دارد؟
- آیا کسی به جز این پسر از مادر مراقبت میکند؟
- وضعیت مالی و رفتاری خانواده چگونه است؟
این بخش از تحقیقات محلی اهمیت زیادی دارد، زیرا نظر همسایگان و افراد مورد اعتماد محل، به عنوان تأیید اجتماعی محسوب میشود.
5- تنظیم گزارش نهایی توسط کلانتری
پس از تکمیل بازدیدها و مصاحبهها، مأمور تحقیق گزارش نهایی خود را بهصورت مکتوب آماده میکند.
در این گزارش، تمام مشاهدات و اظهارات همسایگان درج میشود و در نهایت توسط فرمانده کلانتری تأیید و مهر میگردد.
سپس گزارش به سازمان نظام وظیفه شهرستان یا استان ارسال میشود تا پرونده برای تصمیمگیری نهایی به کمیسیون معافیت ارجاع گردد.
6- بررسی پرونده در کمیسیون کفالت نظام وظیفه
در آخرین مرحله، کمیسیون ویژه نظام وظیفه با بررسی گزارش تحقیقات محلی، مدارک، و مستندات دیگر، تصمیم میگیرد که آیا مشمول واجد شرایط معافیت کفالت مادر است یا خیر.
اگر تمام اطلاعات تأیید شود، رأی معافیت دائم یا موقت صادر خواهد شد. در غیر این صورت، پرونده رد شده یا برای بررسی بیشتر به مراحل بعدی ارجاع داده میشود.
⚠️ نکات مهم در تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر
- آدرس محل سکونت باید دقیق و واقعی باشد؛ در غیر این صورت، تحقیقات ناقص تلقی میشود.
- حضور مادر در محل و تأیید همسایگان نقش بسیار تعیینکنندهای دارد.
- در صورت مشاهده هرگونه تناقض در اظهارات، درخواست معافیت رد خواهد شد.
- تحقیقات محلی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته طول میکشد، اما ممکن است بسته به حجم پروندهها زمانبرتر شود.
مدارک مورد نیاز معافیت کفالت
برای ثبت درخواست معافیت کفالت مادر و شروع تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر، مشمولان باید تمام مدارک الزامی معافیت را آماده کرده و به نزدیکترین مرکز خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس +10) تحویل دهند.
مدارک مورد نیاز معافیت کفالت مادر در سال 1404 به شرح زیر است:
- 3 قطعه عکس 3 در 4 زمینه سفید
- مدارک هویتی از جمله کارت ملی و شناسنامه
- کد پستی و آدرس محل سکونت
- تکمیل برگ شهادت به صحت جدایی
- آخرین مدرک تحصیلی
- استشهادیه محلی (در صورت نیاز)
- و …
برای اطلاع از لیست کامل مدارک معافیت کفالت مادر، مقاله رو به رو را بخوانید: معافیت کفالت مادر
سوالات متداول
تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر چیست؟
تحقیقات محلی به منظور تأیید صحت شرایط زندگی مشمول و مادرش انجام میشود. مأمور تحقیق به آدرس اعلامشده مراجعه کرده و از همسایگان، خانواده و دیگر منابع محلی درباره وضعیت زندگی مشمول و مادر پرسوجو میکند.
چرا تحقیقات محلی برای معافیت کفالت مادر ضروری است؟
تحقیقات محلی برای اطمینان از اینکه مشمول واقعاً تنها سرپرست مادر خود است و شرایط زندگی وی بهطور واقعی نیازمند مراقبت است، انجام میشود. این تحقیقات از سوءاستفاده احتمالی جلوگیری کرده و تصمیمگیری دقیقتر و عادلانهتر را ممکن میسازد.
چقدر زمان میبرد تا تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر انجام شود؟
زمان انجام تحقیقات محلی معمولاً بین ۲ تا ۴ هفته است، اما ممکن است بسته به شرایط مختلف و شلوغی پروندهها این مدت متغیر باشد. پس از تکمیل تحقیقات، گزارش نهایی به سازمان نظام وظیفه ارسال میشود.
لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید
تحقیقات محلی معافیت کفالت مادر: فرآیند و نکات ضروری ۱۴۰۴
شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.












