یکی از مهم‌ترین بخش‌های بررسی سلامت مشمولان خدمت سربازی، ارزیابی وضعیت دستگاه گوارش به ویژه معافیت بیماری های روده است. این بیماری ها می‌توانند به دو دسته اصلی تقسیم شوند:
- معافیت بیماری های روده التهابی (IBD) مانند کرون و کولیت اولسرو
- اختلالات معافیت سندروم روده تحریک پذیر (IBS)
🔘 در آیین نامه معافیت پزشکی نظام وظیفه، برای معافیت بیماری های روده مانند IBD که به تأیید پاتولوژی رسیده باشند، معافیت دائم در نظر گرفته شده است. این بیماری ها معمولاً با علائمی نظیر اسهال مزمن، کاهش وزن شدید، کم‌خونی و التهاب‌های گسترده همراه‌اند و می‌توانند سلامت عمومی فرد را بهطور جدی تحت تأثیر قرار دهند.
🔘 از سوی دیگر، معافیت سندروم روده تحریک پذیر (IBS) که جزو اختلالات عملکردی بدون التهاب ساختاری است، بهطور مستقیم در آیین نامه ذکر نشده؛ اما در صورتی که علائم آن شدید، مزمن و مقاوم به درمان باشد، ممکن است مشمول معافیت از خدمات رزمی یا معافیت موقت پزشکی شود.
- تصمیم‌گیری نهایی در مورد معافیت روده تحریک پذیر بر اساس نظر کمیسیون پزشکی نیروهای مسلح خواهد بود.
آشنایی دقیق با شرایط و بندهای مرتبط با این بیماری‌ها در آییننامه می‌تواند مسیر مشمولان را برای دریافت معافیت هموارتر و هدفمندتر کند. در این مقاله مشاوره نظام وظیفه آویژه با با شرایط معافیت پزشکی روده بیشتر آشنا می‌شویم.
معافیت سندروم روده تحریک پذیر
سندروم روده تحریکپذیر چیست؟
سندروم روده تحریکپذیر (IBS) یک اختلال عملکردی شایع در دستگاه گوارش است که باعث بروز علائمی مانند:
- درد و ناراحتی مزمن شکم
- نفخ
- اسهال یا یبوست (یا هر دو به تناوب)
- احساس دفع ناقص
می‌شود. نکته مهم این است که IBS برخلاف معافیت بیماری های روده (IBD) مانند کرون یا کولیت اولسرو، التهاب، خونریزی یا آسیب بافتی ندارد و به همین دلیل در اغلب موارد خطرناک یا تهدیدکننده حیات نیست.
در صورت عدم دسترسی به تلفن ثابت و دریافت بسته های مشاوره لطفا کلیک کنید.
تماس از تلفن همراه
آییننامه معافیت روده تحریک پذیر
در آییننامه معاینه و معافیت پزشکی مشمولان خدمت وظیفه عمومی مصوب ۱۳۹۳، بیماری IBS بهطور مستقیم ذکر نشده است. این بیماری جزو اختلالات عملکردی گوارشی محسوب می‌شود، نه بیماری التهابی یا ساختاری. اما در برخی شرایط خاص می‌تواند مشمول معافیت شود.
📌 شرایط معافیت سندروم روده تحریک پذیر:
با توجه به تفسیر بندهای کلی آییننامه، سندروم روده تحریکپذیر در صورت داشتن شرایط زیر، ممکن است منجر به یکی از انواع معافیت های زیر شود:
| وضعیت بالینی | نوع معافیت احتمالی | مبنای قانونی (تفسیری) |
|---|---|---|
| علائم خفیف و کنترل‌شده | بدون معافیت یا اعزام عادی | خارج از دایره معافیت |
| علائم مزمن، مکرر، و مختل‌کننده زندگی روزمره | معاف از خدمات رزمی | بند 40 آییننامه (سایر بیماری‌ها – دسته دوم) |
| علائم شدید، مقاوم به درمان، اختلال در تغذیه یا کاهش وزن محسوس | معاف موقت یا دائم | بند 40 آییننامه (دسته سوم یا چهارم) با تأیید کمیسیون |
بند ۴۰ آییننامه: معافیت سندروم روده تحریک پذیر
بند ۴۰ – سایر بیماری‌ها:
الف) سایر بیماریهای موضوع این بخش که منطبق با دسته دوم ماده ۲ آییننامه باشند: معاف از خدمات رزمی
ب) منطبق با دسته سوم: شش‌ماه معاف موقت
ج) منطبق با دسته چهارم: معاف دائم
📌 تفسیر: اگر معافیت سندروم روده تحریک پذیر به گونه‌ای باشد که فرد را دچار ناتوانی در زندگی روزمره کرده یا باعث اختلال تغذیه، افت وزن، اختلال خواب یا عملکرد شده باشد، مشمول بررسی در دسته سوم یا چهارم خواهد شد.
همه چیز درباره مراحل گرفتن معافیت پزشکی رو کامل و ساده توضیح دادیم.👇
🔗 روی لینک مراحل کمیسیون پزشکی سربازی کلیک کن و سریع بدون شرایطت چیه!
شرایط معافیت بیماری های روده
چگونه می‌توانیم از قانون معافیت پزشکی سربازی استفاده کنیم؟
برخی از مشمولان سربازی ممکن است سلامت کامل روحی و جسمی برای گذراندن این دوره را نداشته باشند. به همین دلیل، قانون‌گذاران نظام وظیفه، معافیت‌های پزشکی را برای آن‌ها در نظر می‌گیرند.
معافیت پزشکی بیماریهای رودهای، شامل این سه دسته از افراد می‌شود:
🅾 افرادی که دچار بیماریهای رودهای شدید هستند و به صورت دائمی قادر به انجام خدمت وظیفه عمومی نیستند، معاف دائم خواهند شد.
🅾 افرادی که به دلایل خاصی مانند بیماریهای رودهای در حال حاضر و به صورت موقت، قادر به گذاراندن دوره سربازی نیستند، معاف موقت می‌شوند. این افراد پس از درمان کامل باید وارد دوره سربازی شوند. در صورتی که بیماری رودهای افراد بهبود پیدا نکرد، معافیت دائم را دریافت می‌کنند.
🅾 افرادی که به دلیل بیماریهای رودهای، به صورت کامل قادر به انجام دادن وظایف رزمی نیستند، معاف از رزم خواهند شد. این افراد در کارهای غیررزمی به کار گرفته می‌شوند.
انواع معافیت بیماری های روده
چه بیماری‌هایی در دسته بیماریهای رودهای ممکن است باعث معافیت پزشکی شود؟
برخی از بیماریهای روده و گوارش می‌توانند باعث معافیت مشمولان از سربازی شوند. بهترین راه برای معافیت برای افراد مشمول، این است که با لیست بیماری های معافیت پزشکی و نیز شرایط معافیت پزشکی روده، آشنایی داشته و این موارد را قبل از اعزام به خدمت سربازی بررسی نماید.
سازمان نظام وظیفه هر سال فهرستی از این بیماری‌ها را در چندین دسته اعلام می‌کند. بیماریهای رودهای معمولا در دسته بیماریهای دستگاه گوارش و جراحی عمومی مورد بررسی قرار می‌گیرد. بخشی از این معافیت‌ها که در دسته بیماریهای قابل بررسی در حین تحصیل ذکر شده را می‌توانید در زمان اشتغال به تحصیل هم پیگیری کنید. در ادامه این معافیت‌ها را بررسی می‌کنیم:
معافیت کولیت روده یا معافیت التهاب روده
کولیت و یا التهاب روده یکی از بیماریهای دستگاه گوارش است که باعث ایجاد التهاباتی در روده بزرگ و راست روده می‌شود. این بیماری، یکی از مهم‌ترین بیماریهای رودهای است که می‌تواند باعث معافیت پزشکی بیماری روده شود. این بیماری باعث ایجاد التهاب مزمن در دستگاه گوارش و نیز همچنین ایجاد مشکلاتی در کبد و استخوان‌ها و نیز در ادامه ایجاد بیماری آرتروز خواهد شد.
🔴بر طبق قانون، وجود بیماری مانند کولیت روده و كرون، كوليت اولسرو و… با تأييد پاتولوژي می‌تواند منجر به معافیت دائم برای مبتلایان شود.
🔴علاوه بر این، بیماریهای کولیت مزمن که در حال حاضر عارضه خاصی نداشته باشد و زخم منفرد رکتوم ایجاد نکرده باشد، در بخش معاف از رزم، برای کمیسیون پزشکی قابل رسیدگی است.
معافیت پزشکی جراحی روده
یکی از موارد و شرایط معافیت پزشکی روده، جراحی در این بخش از دستگاه گوارش است. موارد معافیت را می‌توانید در جدمل زیر مشاهده کنید:
| نوع معافیت | بیماری یا وضعیت پزشکی |
| معافیت دائم | عمل جراحي روده همراه با اختلالات گوارشي که منجر به برداشتن قسمتي از روده به جز آپانديس شده باشد |
| معافیت دائم | اعمال جراحی که باعث ایجاد آناستوموز شده يا چسبندگي وسيع ايجاد كرده باشد |
| معافیت از رزم | عمل جراحی که منجر به برداشتن بخشی از روده شده باشد ولی در حال حاضر عارضه‌ای برای فرد مبتلا ایجاد نکرده باشد |
معافیت سرطان روده
یکی دیگر از بیماری‌هایی که در لیست بیماریهای معافیت پزشکی رودهای قرار می‌گیرد، سرطان و تومورهای خوش خیم و بدخیم رودهای است. انواع تومورها و وضعیت معافیت آن‌ها را می‌توانید در این جدول مشاهده کنید:
| نوع معافیت | بیماری یا وضعیت پزشکی |
| معافیت دائم | تومورها وكيست‌هاي مادرزادي يا اكتسابي که از نوع بدخيم چه از نوع عمل شده يا عمل نشده |
| معافیت دائم | تومورها و کیست‌های خوش‌خيم عمل شده رودهای اگر همراه با اختلال عملکرد گوارشي باشند |
| معافیت از رزم | تومورها و کیست‌های خوش‌خيم عمل شده و عمل نشده بدون اختلال عملکرد در سیستم گوارشی |
بیماریهای رودهای قابل بررسی در حین تحصیل برای اخذ معافیت پزشکی
مشمولان نظام وظیفه که در حین تحصیل هستند هم می‌توانند اقداماتی را برای معافیت پزشکی خود انجام دهند. بیماری‌هایی که در ادامه بررسی می‌شود، از این موارد هستند:
📌بیماری‌ها و سندرم‌هايی که باعث سوء جذب مواد غذایی در سیستم گوارش تحتانی و روده‌ها می‌شوند.
از جمله این بیماری‌ها میتوان به بيماري سلياك، بيماري ويپل، اسپروي تروپيكال، لنف آنژكتازي عروق روده اشاره نمود. این بیماری‌ها به دلیل اختلالات بسیاری که در سیستم گوارش و جذب مواد موثر در بدن ایجاد می‌کنند، در برخی از موارد و با تایید پزشک می‌توانند باعث معافیت دائم در مشمولان سربازی شوند.
📌بيماري‌هاي التهابي دستگاه گوارش تحتاتی یا روده مانند بیماری IBD دسته‌ای دیگر از بیماری‌هایی است که ممکن است بتواند باعث معافیت در افراد مبتلا شود.
در این بیماری روده بزرگ و روده کوچک در افراد مبتلا دچار التهاباتی می‌شود. در برخی از موارد که بیماری در افراد مبتلا شدید باشد و به ثبوت رسيده باشد مانند افراد مبتلا به التهابات روده، كرون، كوليت اولسرو و… با تأييد پاتولوژي، میتوان معافیت دائم را برای مبتلایان دریافت کرد.
📌پريتونيت مزمن یا عفونت و پاره‌شدگی روده، در موارد مزمن و شدید می‌تواند باعث معافیت پزشکی دائم در افراد مبتلا شود.
📌افراد مبتلا به سندرم پوليپوزيس یا بروز پولیپ‌های متعدد درروده‌ها، معافیت دائم داده دریافت می‌کنند.
📌وجود تنگي در روده بزرگ و در بخش‌هایی مانند كولون و ركتوم هم یکی دیگر از بیماری‌هایی است که می‌تواند باعث معافیت پزشکی شود.
این تنگی ممکن است به دلایل التهابی و یا فیبروتیک به وجود آید. وجود این بیماری در افراد مشمول به صورت عمل شده يا به صورت عمل نشده می‌تواند در شرایطی که پزشک معتمد نظام وظیفه تشخیص می‌دهد باعث معافیت دائم در افراد مبتلا شود.
📌یکی دیگر از موارد معافیت پزشکی بیماری روده، بي‌اختياري مدفوع مادرزادي و یا اكتسابي است که باید به تأييد كلينيك و پاراكلينيك برسد. این بیماری می‌تواند باعث معافیت دائم برای افراد مبتلا شود.
📌فيستول‌هاي مقعدي یکی دیگر از بیماری‌هایی هستند که می‌توانند باعث معافیت پزشکی در افراد شوند. این بیماری در صورت غیرقابل درمان بودن، باعث معافیت دائم برای افراد می‌شود.
📌انجام هرگونه اعمال جراحي روي دستگاه گوارش در بخش روده، که همراه با ایجاد اختلالات گوارشي در این بخش و یا بخش‌های دیگر بدن شده و منجر به برداشتن قسمتي از روده به جز آپانديس شده باشد نیز یکی دیگر از دلایل معافیت پزشکی بیماری روده است.
این مورد معافیت البته شرط هایی نیز دارد. از جمله این که این اعمال جراحی ممکن است باعث آناستوموز شده و يا چسبندگي وسيع ايجاد كرده باشد. این موارد نیز در صورت تایید پزشک معتمد نظام وظیفه می‌تواند باعث معافیت دائم در افراد مبتلا شود.
📌تومورها و کیست‌های خوش خیم و بدخیم رودهای
معافیت بیماری های روده برای افراد فارغ التحصیل
در ادامه شرایط معافیت پزشکی روده برای افراد فارغ التحصیل را نیز بررسی خواهیم کرد:
📌سندرم‌هايی که باعث سوء جذب مواد غذایی در روده‌ها می‌شوند مانند سلياك، بيماري ويپل، اسپروي تروپيكال، لنف آنژكتازي عروق روده. این بیماری‌ها، می‌توانند باعث معافیت دائم در مشمولان نظام وظیفه شوند.
📌بيماري‌هاي التهابي روده یا IBD مانند كرون، كوليت اولسرو و… با تأييد پاتولوژي، می‌توانند باعث معافیت دائم شوند. البته بیماری کولیت مزمن غیراختصاصی بدون عارضه و زخم محدود رکتوم، می‌تواند باعث معاف از رزم شدن مشمولان شود.
📌بیماری پريتونيت مزمن كه باعث اختلال در کار سیستم گوارشی و روده‌ها مانند چسبندگي يا انسداد مکرر پارسيل روده شده باشد، می‌تواند باعث معاف دائم شدن افراد شود.
📌انواع گوناگون سندرم پوليپوزيس که در صورت شدت می‌تواند باعث معافیت دائم در مشمولان شود.
📌بیماری تنگی روده در بخش‌های تنگي كولون و ركتوم به هر علت هم در حالت عمل شده يا عمل نشده، می‌تواند منجر به معافیت دائم شود.
📌بیماری هيرشپرونگ که یک بیماری یا اختلال در اعصاب رودهای است نیز یکی از بیماری‌هایی است که ممکن است در موارد مزمن و ثابت شده، باعث معافیت دائم در مشمولان شود. نوع ultrashort این بیماری نیز معاف از خدمات رزمي را دریافت خواهند کرد.
📌پرولاپس رکتوم یا افتادگی راست‌روده، باعث معافیت دائم مشمولان می‌شود. قانون‌گذار همچنین برای سايرانواع پرولاپس‌ها نیز معافیت از خدمات رزمي را پیشنهاد کرده است.
📌فيستول مقعدي نیز می‌تواند باعث معافیت پزشکی در افراد شوند. این بیماری در صورت غیرقابل درمان بودن، باعث اخذ معافیت دائم برای مشمولان می‌شود.
📌سينوس نافي آسیب زده و در ارتباط به روده که اثبات شده باشد و هنوز عمل نشده باشد فرد مشمول را معاف از خدمات رزمي خواهد کرد.
📌بیماری بواسير داخلي و خارجي درجه دو و سه که در بخش راست روده ایجاد شده باشد، باعث معافیت ازخدمات رزمي خواهد شد. اما افراد مبتلا به بواسير داخلي و خارجي با درجه بيش از سه و با عود بيش از دو بار پس از عمل جراحي که باعث ایجاد عارضه در بدن فرد شده باشد، معاف دائم خواهند شد.
📌جراحی روده که منجر به برداشتن بخشی از روده به غیر از آپاندیس شده باشد و یا منجر به آناستوموز یا چسبندگي وسيع شده باشد، می‌تواند باعث معافیت دائم در مشمولان شود. علاوه بر این، اگر این عمل عارضه‌ای ایجاد نکرده باشد اما همراه با برداشتن بخشی از روده و یا راست روده باشد، می‌تواند با تشخیص کمیسیون پزشکی باعث معافیت از رزم شود.
📌تومورها و کیست‌های بدخیم و یا خوش‌خیم روده و یا سرطان روده
📌افراد مبتلا به بی‌اختیاری مدفوع مادرزادی و اکتسابی نیز با تأييد كلينيكی و پاراكلينيكی، می‌توانند معافیت سربازی دائم را دریافت کنند.
مراحل معافیت بیماری های روده چگونه است؟
اگر بعد از مشاهده شرایط معافیت پزشکی روده، قصد داشتید تا برای معافیت پزشکی اقدام نمایید، باید مدارکی را برای آغاز مراحل، جمع‌آوری نمایید. مدارک مورد نیاز شامل این موارد می‌شود:
⭕ مدارک هویتی فرد شامل اصل و کپی شناسنامه
⭕ کپی و اصل کارت ملی
⭕ سه قطعه عکس جدید و رنگی با پشت زمینه سفید
⭕ کپی و اصل آخرین مدرک تحصیلی
⭕ شماره حساب بانک سپه به نام مشمول
پس از آن، باید این مراحل دنبال شود:
ابتدا فرد به یکی از مراکز پلیس+10 مراجعه کرده و درخواست معافیت پزشکی می‌دهد. در این مرحله شخص، فرم وضعیت مشمول را پر می‌کند.
مشمول، فرم معاینه اولیه را هم دریافت می‌کند و در پشت آن که بخش خوداظهاری است، سوابق بیماری خود را می‌نویسد.
فرم معاینه اولیه، توسط خود فرد به درمانگاه‌های نظام پزشکی برده می‌شود. در این مرحله پزشک توضیحاتی را در فرم‌ها ذکر خواهد کرد و مشمول، فرم‌ها را به پلیس+10 تحویل خواهد داد.
انجام واکسیناسیون که شامل کزاز، مننژیت و کرونا است و مراجعه به دفاتر پلیس+10 و تحویل تمامی مدارک به این مراکز
در این مرحله، از فرد برای حضور و انجام معاینات به بیمارستان نظام وظیفه دعوت می‌شود. این موضوع با پیامک به مشمول ابلاغ خواهد شد. پس از انجام بررسی‌ها و معاینات، نتیجه جلسه به صورت نامه محرمانه برای کمیسیون پزشکی ارسال می‌شود. پس از آن کمیسیون پزشکی برگزار شده و رای برای معافیت و یا سرباز بودن فرد ابلاغ خواهد شد.
اگر فرد مشمول نسبت به نتیجه کمیسیون پزشکی اعتراض داشته باشد، می‌تواند به کمیسیون پزشکی استان مراجعه نماید. پس از انجام بررسی‌ها و شرایط معافیت پزشکی روده، اگر دوباره اعتراضی وجود داشته باشد، موضوع در کمیسیون پزشکی نظام وظیفه بررسی خواهد شد. این کمیسیون، رای نهایی را درباره این مشمول خواهد داد.
سخنی از مشاوران آویژه
یکی از مهم‌ترین بخش‌های معافیت‌های پزشکی، مربوط به معافیت‌های بیماریهای رودهای است. بیماری‌هایی که باعث معافیت می‌شوند، متعدد و مختلف هستند. اگر دچار بیماریهای رودهای هستید و مشمول سربازی شده‌اید، بهتر است قبل از اقدام برای معافیت، از راهنمایی‌های یک مشاور آگاه در این زمینه استفاده کنید. مشاوران ما در آویژه می‌توانند راهنمای شما برای طی کردن مراحل معافیت پزشکی باشند.
سوالات متداول
آیا سندروم روده تحریکپذیر باعث معافیت سربازی می‌شود؟
بله، اما تنها در موارد شدید. اگر علائم IBS مزمن، غیرقابل کنترل و مختل‌کننده عملکرد روزمره باشند، فرد ممکن است مشمول معافیت از خدمات رزمی یا حتی معافیت موقت شود. این موضوع تحت بررسی کمیسیون و مطابق بند ۴۰ آییننامه نظام وظیفه انجام می‌شود.
برای کدام بیماریهای رودهای میتوان معافیت دائم از سربازی گرفت؟
بیماریهای التهابی مزمن روده مانند کرون و کولیت اولسرو که توسط پاتولوژی تأیید شده باشند، مشمول معافیت دائم هستند. این موارد تحت پوشش بند ۲۲ آییننامه معافیت پزشکی قرار دارند.
آیا روده تحریکپذیر در لیست بیماریهای معافیت دائم نظام وظیفه قرار دارد؟
خیر. روده تحریکپذیر یک بیماری عملکردی است و بهطور مستقیم در لیست معافیت دائم ذکر نشده. با این حال، در صورت شدت علائم و مستندات پزشکی، فرد ممکن است معاف از رزم یا موقت شود؛ این تصمیم بر عهده کمیسیون نظام وظیفه و بند ۴۰ آییننامه است.
لطفا برای استفاده از مقالات سایت به تاریخ انتشار آن دقت فرمایید در صورت هر گونه مغایرت با ما تماس بگیرید
معافیت بیماری های روده ۱۴۰۴ + معافیت سندروم روده تحریک پذیر
شما می توانید با مطالعه مقالات ما در این زمینه پاسخ سئوال خود را بیابید و در صورت نیاز با تلفن ثابت و بدون پیش شماره از سراسر ایران با شماره ۹۰۹۹۰۷۱۹۸۵ تماس بگیرید.
